W pejzaż większości polskich miejscowości na dobre wpisały się większe lub mniejsze reklamy zewnętrzne. Środowiska działające na rzecz poprawy jakości przestrzeni publicznej dość skutecznie wskazują na chaos i pewnego rodzaju samowolkę reklamową. Poprawie tego stanu rzeczy ma przyczynić się uchwalona przez Sejm 20 kwietnia bieżącego roku, oczekująca obecnie na podpis Prezydenta, tak zwana ustawa krajobrazowa*.

Ma ona na celu uporządkowanie krajobrazu, poprzez oczyszczenie go z wszechobecnych reklam, a także walkę z nielegalnie eksponowanymi przekazami reklamowymi. Ponadto, przekazuje ona w ręce samorządów decyzję co do lokalizacji nośników reklamy zewnętrznej i wysokości pobieranych opłat, a także przewiduje możliwość nakładania wysokich kar administracyjnych za umieszczenie reklamy bez zezwolenia.

Przyjęte zmiany przyniosą z pewnością określone konsekwencje dla branży reklamowej. Przede wszystkim mogą one spowodować wzrost cen reklamy zewnętrznej. Obecnie, stawki za umieszczenie nośnika reklamowego na określonym budynku/gruncie zależą od właściciela lub administratora nieruchomości i zgodnie z zasadą wolnego rynku mogą podlegać negocjacji. Po wprowadzeniu zmian, stawki będą odgórnie określane przez poszczególne samorządy.

Pomimo tego, że ustawa nie weszła jeszcze w życie, już budzi gorące emocje. Firmy reklamowe, zwłaszcza więksi gracze, protestują. Izba Gospodarcza Reklamy Zewnętrznej (organizacja zrzeszająca najważniejsze firmy reklamy outdoorowej w Polsce) wystosowała oficjalny apel do Prezydenta RP o niepodpisywanie ustawy. Środowiska reklamowe określają uchwalone przepisy jako antyreklamowe – podkreślają niską skuteczność nowych regulacji, twierdząc wprost, że krajobraz przestrzeni publicznej nie ulegnie zmianie, a ustawa uderzy jedynie w tak zwaną legalną systemową reklamę zewnętrzną. Wskazują również niespójność, zawiły charakter i niezgodność przepisów ze wstępnym, zaaprobowanym przez branżę, projektem ustawy.

Ich zdaniem, wprowadzone przepisy, poprzez zwiększenie kosztów firm reklamowych (wyższe opłaty, możliwe kary), mogą doprowadzić do szukania przez te firmy oszczędności, a co za tym idzie do zwolnień zatrudnionych przez nie pracowników. Poza tym, wbrew stanowisku, że „prawo nie działa wstecz”, unieważnieniu ulegną zawarte wcześniej długoletnie umowy cywilno-prawne, dotyczące umieszczania nośników reklam na prywatnym gruncie lub budynku. Stracić mogą również spółdzielnie mieszkaniowe, które do tej pory zarabiały na wynajmowaniu firmom reklamowym fragmentów elewacji zarządzanych przez nie budynków.

Branża reklamy zewnętrznej wyraża również obawę dotyczącą braku wizji kształtowania krajobrazu przestrzeni publicznej na poziomie samorządów, o czym może świadczyć chociażby nieudolność większości miast i gmin w zakresie tworzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Składając protesty, firmy reklamowe podkreślają również ograniczenie swobody działalności gospodarczej oraz prawdopodobieństwo przeniesienia się wielu firm do szarej strefy.

_________________________________
*Ustawa z dnia 20 kwietnia 2015 roku o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem ochrony krajobrazu, www.sejm.gov.pl.